Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de akademik makale ve tezlerde başkasının düşüncesini kaynak göstermeden kullanmak fikir hırsızlığı olarak kabul edilmektedir. Bu fikir hırsızlığının gerek üniversiteler bünyesinde gerekse hukuk nezdinde cezai yaptırımları bulunmaktadır. Bu sebeple özellikle lisans ve yüksek lisans öğrencileri tarafından intihal nasıl önlenir sorusu oldukça merak edilen konular arasında yer almaktadır. Tez yazmaya yeni başlayan ve kurallara tam olarak hâkim olmayan kişilerce merak edilen intihal, kaynak ve referans gösterme kurallarına uyulduğu takdirde korkulacak bir durum değildir.
Öğrencilerin intihalden korunmak için öncelikle intihalin ne anlama geldiğini ve hangi durumların intihale girdiğini öğrenmesi gerekmektedir. Hangi durumlarda intihal oranının yüksek olacağını öğrenen kişiler tez ve makalelerini yazarken yararlandığı, düşüncesini aktardığı ve birebir alıntı yaptığı eserleri doğru bir şekilde kaynakçasına eklemeli ve referans göstermelidir. Kaynakçaya eklemeden yapılan bu tarz alıntılar intihale girmektedir. Özellikle bir eserden aktarılacak olan cümlenin tüm kelimeleriyle birebir alındığı durumlarda kişi bu cümleyi kendi yazısında tırnak içerisinde göstermelidir. Tırnak içerisinde gösterilmeyen bu tarz alıntılar intihale sebep olacaktır.
İntihali Önlemek İçin Yapılması Gerekenler
İntihal oranının yüksek çıkmasını önlemek ve intihal yapmamak için tez yazım kurallarına, kaynakça gösterme kurallarına ve cümle içi referans gösterme kurallarına oldukça dikkat edilmesi gerekmektedir. Tüm kurallara uyulduğu takdirde yazılan tez ve makalelerin intihal oranı oldukça düşük çıkacaktır. Eğer siz de intihal nasıl önlenir sorusunun cevabını arıyorsanız verilecek ilk yanıt kaynak gösterimi olacaktır. Öğrenci veya akademisyen fark etmeksizin akademik bir yazı yazılması durumunda uyulması gereken belli kurallar vardır. Yazı şekli, satır aralığı, yazı tipi boyutu gibi birçok unsurun bulunduğu kurallar arasında en dikkat edilmesi gereken noktalardan birisi kaynakça gösterme kurallarıdır.
Yazınızda yapmış olduğunuz alıntıların kaynaklarını yazmış olsanız bile intihal yapmış olabilirsiniz. Bu noktada önemli olan kaynağı doğru gösterebilmektir bu sebeple kaynakça nasıl hazırlanır, kuralları nedir bunları doğru bir şekilde öğrenmek ve uygulamak gerekmektedir. Bazı kişiler intihalin ne olduğunu bilmeden intihal yapabildiği gibi kasıtlı olarak da bu suçu işleyebilmektedirler. İster bilinçli ister bilinçsiz olsun yapılan her türlü intihalin suç olduğu unutulmamalıdır. İntihal nasıl önlenir diye merak ediyorsanız ilk yapmanız gereken işlem başkalarının düşüncelerinden ve yazılarından faydalanırken kaynakçanıza bu eseri ve yazarı eklemektir.
Benzerlik Oranının Yüksek Çıkması
Yazdığınız tez veya makaleyi intihal ölçen bir programa yüklediğinizde yüksek bir oranlar karşılaştığınızda yazınızda yüksek oranda alıntı ve kopyalama işlemi gerçekleştirdiğiniz anlamına gelmektedir. Bu gibi durumlarla karşılaşmak kimi zaman yazınızı düzeltebilmeniz adına sizin için bir şans olurken kimi zaman cezai yaptırımlarla karşılaşabileceğiniz bir felakete dönüşebilir. Bu sebeple işi şansa bırakmamak adına tez veya makale yazarken fazla sayıda alıntı ve kopyala-yapıştır yapmamaya, başkalarının fikirlerini ve yazılarını çalmamaya dikkat etmelisiniz. Başkalarının fikirlerinden esinlenildiği takdirde referans gösterilmeli ve alıntı yapıldığı takdirde tırnak içerisinde gösterilip faydalanılan her eserin kaynakçaya eklenmesi gerekmektedir. Tüm bu olumsuz durumlardan korunmak için kaynakça yazımına oldukça dikkat edilmelidir ve yararlanılan her fikir için referans göstermek ihmal edilmemelidir.
Tüm bu tedbirler ve kurallar intihal nasıl önlenir sorusunun cevabını oluşturmaktadır. Unutulmamalı ki intihal bulunan bir çalışma sonucunda dersten geçersiz not almak, üniversiteden uzaklaştırılmak ve kişinin şikayet edilmesi durumunda bu suçun hukuk önüne çıkarılması gibi yaptırımlar söz konusu olabilmektedir.