Bu yazımızda intihal ya da benzerlik nedir, intihal raporu nedir, nereden, nasıl alınır gibi intihal soruları için cevaplar bulabilirsiniz.
İntihal Nedir?
İntihali kısaca bilgi hırsızlığı diye tanımlayabiliriz. Başkasının fikirlerini, düşüncelerini hatta bu düşüncelerini aktarım şeklini, yorumlarını alıntılamak, kaynak göstermeden kendi fikir ve düşüncenizmiş gibi kullanmanız intihaldir. İntihal akademik suçtur. Ülkemizde fikir ve eserleri korumak amacıyla 13 Aralık 1951’de 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile düzenlemeler yapılmıştır.
- İntihalden kaçınmak için hangi durumlarda intihal yapmış oluruz bilmemiz gerekmektedir. Sıralayacak olursak;
- Başka bir çalışmayı birebir kopyalamak, klonlamak.
- Belirli bölümleri, paragrafları ya da cümleleri kaynak kullanmadan kopyalamak.
- Kaynak göstermeksizin kelimelerde oynama yaparak orjinale sadık kalınarak aktarım yapılması.
- Öz intihal dediğimiz kişinin daha önceki çalışmasını yeniymiş gibi sunması.
- Mozaik intihal olarak isimlendirilen farklı kaynaktan alınan bilgileri harmanlayarak sunmak
- Yanlış alıntı yapmak.
İntihal Raporu Nedir?
Bilgisayar programları sayesinde çalışmada intihal olup olmadığı belirlenerek intihal raporu çıkarılmaktadır. Benzerlik raporu kavramıyla aynı anlamda kullanılsa da aynı değildir. Benzerlik raporu çalışmadaki benzerlikleri ortaya koyar. İntihal raporu ise bu benzerliklerin yorumlanarak intihal olup olmadığının tespit edilmesiyle elde edilir.
İntihal Raporu Programları
İntihal raporu programları veri tabanlarındaki eserleri, çalışmaları kullanılan algoritma sayesinde kısa zamanda süzerek benzerlikleri ortaya koyar.
Çalışmaların kabul edilmesi için kurumların belirlediği intihal oranı vardır. Çalışmanız makaleyse dergiler çalışmanızı yayınlamak için genelde %10 intihal oranı isterler. Eğer yüksek lisans tezi ise % 20-25 oran istenmektedir. Doktora tezlerinde bu oran daha da düşmektedir.
İntihal raporu alma programlarından en yaygını ve ülkemizde en çok kullanılanı Turnitindir.
Birçok üniversitenin de kullandığı program geniş bir veri tabanına sahiptir. İçerisinde dergilerdeki makaleler, yayınlar ve çok sayıda web içeriği mevcuttur.
Turnitin verdiği raporda benzer kısımlar belirtilmektedir. Yazarlar çalışmalarında değiştirecekleri kısımları kolaylıkla görebilmektedirler. Program renklendirmeler kullanmaktadır. Renklendirmelere göre
- Mavi: Benzerlik yok
- Yeşil: % 1-24 arası benzerlik
- Sarı: % 25-49 arası benzerlik
- Turuncu: % 50-74 arası benzerlik
- Kırmızı: % 75-100 arası benzerlik
olduğunu göstermektedir. Turnitin dışında iThenticate, Grammarly, Blackboard, Urkund gibi programlarda mevcuttur.
İntihal Raporu Nereden Alınır?
İntihal raporunu veren birçok site mevcuttur. Bu siteler üzerinden rapor alabilirsiniz. İntihal raporu alırken dikkat etmeniz gereken hususları şu şekilde sıralayabiliriz;
- Güvenilir sitelerden almanız önerilir. Bilmediğiniz sitelerden alacağınız raporlar çalışmanızın farklı amaçlar için kullanımına yol açabilir.
- Ücretsiz intihal raporu veren sitelere karşı dikkatli olmak gerekir. Raporu alırken sisteme ücret ödeyenlerin size ücretsiz rapor sunmasını beklemeyin.
- Raporu alacağınız site hangi programı kullanıyor öğrenin ona göre karar verin. Okunması zor, karışık raporlama yapan programlardan alacağınız intihal raporları kafanızı karıştırabilir.
Sonuç olarak kaynaklarınızı doğru bir şekilde aktardığınız atıf ve alıntı kurallarına uyduğunuz sürece söz konusu metinleri başka kelimelerle ifade etmek intihal değildir. Burada alıntıların ve atıfların uygun yapılması oldukça önemlidir. Alıntılarınız bilgi dışında şekil, tablo, grafik vb. olsa da kaynağı göstermelisiniz, gerekli atıfları yapmak zorundasınız.